Francais
Perjanjian & Pendaftaran Francais Profesional di Malaysia
Francais Perniagaan IP di Malaysia
Tidak seperti Pelesenan tradisional di mana pemilik IP hanya memberikan hak kepada pihak ketiga untuk menggunakan hak IP mereka dengan kuasa kawalan yang munasabah tanpa melanggar rangka undang-undang Francais. Akta Francais Malaysia 1998 dikuatkuasakan untuk membezakan kerangka Pelesenan konvensional dan Francais, di mana Francais muncul sebagai model perniagaan yang dinamik dan berkembang pesat bagi pemilik jenama di Malaysia. Sebagai gabungan keusahawanan dan sistem perniagaan yang mantap, francais di Malaysia amat menarik kepada perusahaan kecil dan sederhana (PKS), pemilik perniagaan baharu, dan jenama antarabangsa yang ingin berkembang secara serantau. Namun, faedah ini juga disertai dengan cabaran dan formaliti yang setimpal.
Gambaran Keseluruhan Pasaran
Industri francais Malaysia telah berkembang pesat sejak beberapa dekad lalu. Dengan ekonomi yang pelbagai, peningkatan kelas pertengahan, dan kuasa perbelanjaan pengguna yang bertambah, negara ini menyediakan persekitaran yang subur untuk operasi francais. Berdasarkan statistik terkini daripada Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Kos Sara Hidup (KPDN), bekas kementerian yang bertanggungjawab, terdapat lebih daripada 1,000 jenama francais berdaftar di Malaysia, meliputi sektor seperti makanan dan minuman (F&B), pendidikan, runcit, kesihatan dan kesejahteraan, serta perkhidmatan. Tadbir urus Pendaftar Francais kemudiannya dipindahkan ke Kementerian Pembangunan Usahawan dan Koperasi (KUSKOP).
Sehingga kini, sektor F&B kekal sebagai segmen terbesar dan paling popular, dan pihak Kementerian telah menekankan keperluan untuk mendaftarkan model perniagaan seseorang sebelum ia boleh dipromosikan dan dipasarkan secara rasmi sebagai Francais. Perlu diambil perhatian bahawa hubungan pelesenan masih boleh dianggap sebagai francais di sisi undang-undang, tanpa mengira status pendaftarannya, di mana pemilik jenama boleh dipertanggungjawabkan di bawah Akta Francais 1998 jika didapati bersalah.
Rangka Undang-Undang Francais di Malaysia
Malaysia mempunyai salah satu kerangka undang-undang francais yang paling tersusun di Asia Tenggara. Akta Francais 1998 (dipinda pada 2012 dan 2020) mengawal pendaftaran, peraturan, dan penguatkuasaan amalan francais di negara ini. Keperluan utama di bawah Akta termasuk:
- Pendaftaran wajib bagi pemberi dan penerima francais dengan Pendaftar Francais.
- Pendedahan Perjanjian Francais dan Dokumen Pendedahan Francais (FDD).
- Tempoh bertenang minimum tujuh hari untuk bakal Francaisi mengkaji perjanjian.
- Francaisi tempatan mesti menerima latihan dan sokongan daripada pemberi francais.
Kerangka peraturan ini menyediakan ketelusan dan perlindungan undang-undang kepada semua pihak yang terlibat dalam hubungan francais.
Peluang Pertumbuhan Perniagaan Francais di Malaysia
Beberapa faktor menjadikan Malaysia sebagai pasaran strategik untuk pertumbuhan francais:
- Lokasi Geografi: Terletak di tengah-tengah Asia Tenggara, Malaysia berfungsi sebagai platform untuk pengembangan serantau.
- Demografik Berbilang Budaya: Kepelbagaian etnik dan budaya Malaysia membolehkan asas pengguna yang luas dengan citarasa dan keutamaan yang pelbagai.
- Sokongan Kerajaan: Kerajaan Malaysia secara aktif menyokong pembangunan francais melalui geran, program latihan, dan insentif di bawah jabatan seperti Perbadanan Nasional Berhad (PERNAS).
NBS telah memulakan usaha dalam memberikan nasihat awal kepada pemilik perniagaan dan jenama berkaitan pendaftaran francais di Malaysia termasuk penyediaan dan penggubalan dokumen prasyarat serta membantu bakal Pemberi Francais dalam meneroka potensi menukar lesen sedia ada kepada francais yang lebih terjamin.